ترک پوستی چیست؟
ترک پوستی (به انگلیسی: stretch mark) که بانام استریا نیز شناخته میشوند، معمولاً ترکهای پوستی قرمز و یا مایل به سفید هستند که بر روی نقاط خاصی از بدن ایجاد میشوند. این خطوط رنگارنگ روی پوست زمانی ایجاد می شود که پوست ما به سرعت منبسط یا منقبض می شود. برخی تغییرات ناگهانی در بدن مانند افزایش وزن، موجب کشیدگی پوست شده و این تغییر ناگهانی باعث پارگی کلاژن و الاستین می شود.
کلاژن پروتئینی است که به ایجاد حالت کشسانی پوست کمک میکند و مانع از افتادگی پوست می شود؛ اگر پوست به میزان کافی این پروتئین را نداشته باشد، به دلیل تغییرات به وجود آمده دچار ترکخوردگی میشود. در واقع این ترکها به دلیل کاهش الاستیسیته پوست و در نتیجه کشیدگی ناشی از تغییرات ناگهانی وزن، بارداری و یا تغییرات هورمونی در بدن شکل میگیرد.
ترکهای پوستی که ضایعاتی قرمز یا صورتی هستند در هر نقطه از بدن ممکن است ایجاد شوند ولی بیشتر در مناطقی از بدن که پوست ضخیمتر است و مقادیر زیاد چربی ذخیره شده است، این ترکها معمولاً دیده میشوند. شایعترین محل آن شکم تخت، سینه، پستانها، بازوها، زیر بازوها، کمر، ران (هم داخل و هم خارج)، لگن و باسن است. ترک پوستی ممکن است رنگی قهوهای تا قرمز و ارتفاع آن نیز متفاوت است. این مشکل خطری برای سلامتی فرد ندارد، اما ممکن است به عنوان یک مشکل زیبایی شناخته شود.
همه افراد این نوارهای باریک را روی پوست خود ایجاد نمی کنند. به نظر می رسد نوسان سطح هورمون در این امر نقش داشته باشد. همچنین اگر افراد خانواده شما دچار ترکهای پوستی شوند، ممکن است خطر بیشتری داشته باشید. علاوه برافزایش وزن عوامل دیگری همچون بارداری، جراحی کاشت سینه (پروتز)، بدنسازی، میزان بالای آستروئید و سندروم مارفان، نیز سبب ایجاد ترکهای پوستی میشوند که در ادامه مطلب به آنها خواهیم پرداخت.
انواع ترک های پوستی
ترکهای پوستی به دو دسته تقسیم میشوند:
ترکهای رنگی: ترکهای رنگی (Striae Rubrae) به دلیل کشیدگی بیش از حد پوست در مناطقی که الاستیسیته کمتری دارند، به وجود میآیند. این ترکها در ابتدا به رنگ قرمز یا بنفش هستند و با گذر زمان به رنگ صورتی تغییر مییابند. این ترکها معمولاً به دلیل تغییرات ناگهانی وزن، بارداری و یا تغییرات هورمونی در بدن ایجاد شده و بیشتر در مناطقی مانند شکم، پهلوها، سینه و رانها دیده میشوند. برای درمان ترکهای رنگی میتوان از روشهایی مانند لیزر، میکرونیدلینگ و یا کرمهایی با ویتامین E استفاده کرد.
ترکهای عمقی: ترکهای عمقی (Striae Distensae) به دلیل شکستگی الیاف پوست و در نتیجه کاهش الاستیسیته پوست ایجاد میشوند. این ترکها در مناطقی که پوست نازکتر است، مانند مناطق زیر چشم، شکم، ران، زانو و سینه بیشتر دیده شده و معمولاً به دلیل تمرین ورزشی بیش از حد، رشد سریع در دوران نوجوانی و یا بارداری ایجاد میشوند. این ترکها ابتدا به رنگ قرمز یا بنفش هستند و با گذر زمان به رنگ سفید تبدیل میشوند. برای درمان ترکهای عمقی میتوان از روشهایی مانند لیزر، میکرونیدلینگ و یا کرمهایی با مواد مرطوبکننده و تقویتکننده الاستیسیته پوست استفاده کرد.
علت ترک پوستی چیست؟
ترک خوردن پوست در قسمتهای مختلف بدن ممکن است به دلیل عوامل متنوعی اتفاق بیفتد. کاهش الاستیسیته پوست و در نتیجه کشیدگی ناشی از تغییرات ناگهانی در وزن بدن مانند چاق شدن سریع، لاغر شدن زیاد یا تمرین ورزشی شدید میتواند منجر به کشیدگی و شکستگی الیاف پوست شود.
بارداری نیز یک عامل مهم برای ترک خوردن پوست است، زیرا در طول این دوره پوست در نواحی مانند شکم، سینه، رانها و بازوها به شدت کشیده میشود. تغییرات هورمونی نیز میتواند الاستیسیته پوست را کاهش داده و باعث ترک خوردن آن شود. این تغییرات باعث کشیدگی پوست میشوند و با افزایش کشش، رشد و در نهایت شکستن الیاف پوست، ترک پوستی شکل میگیرد.
اگرچه عوامل ژنتیکی، سن، نوع پوست و عدم مراقبت مناسب از پوست نیز میتوانند در ایجاد ترکهای پوستی نقش داشته باشند، اما تغییرات ناگهانی وزن، بارداری و تغییرات هورمونی در بدن علت اصلی ترک پوستی به شمار میروند.
معمولاً، زمانی که مواد مغذی به پوست نرسیده و راهشان در رگهای خونی زیرپوست مسدود شود، ترکهای پوستی در قسمتهای مختلف بدن ایجاد میشود. این ترکها علاوه بر نواحی فوق الذکر معمولاً در جاهایی مانند لب، دست، شکم و پا نیز مشاهده میشوند؛ اما اگر بهسرعت درمان نشوند، احتمال ابتلای سایر قسمتهای بدن به این عارضه وجود دارد.
هنگامی که علائم کشش برای اولین بار ظاهر می شوند، بسته به رنگ پوست شما، قرمز، بنفش، صورتی، قرمز مایل به قهوه ای یا قهوه ای تیره هستند. علائم کشش اولیه ممکن است خارش داشته باشند. با گذشت زمان، رنگ محو می شود و نوارهای باریک زیر پوست شما فرو می روند.
دلایل ایجاد ترکهای پوستی
1- پوست خشک
خشکی پوست، شایعترین علت ترک ترک شدن پوست بدن است. پوست در حالت طبیعی و سالم خود، دارای مقداری روغن و رطوبت است؛ اما درصورتیکه به هر دلیلی مقدار این دو ماده طبیعی در بدن تغییر کند، پوست خشک و در آخر روی آن ترکهای مختلفی ایجاد میشود. دلایل خشکی پوست عبارت هستند از:
هوای سرد
مواد شیمیایی
داروها
رطوبت بیشازحد
2- اگزما
اگزما یک بیماری پوستی است که باعث قرمزی و خارش پوست میشود. گرچه این بیماری در قسمتهای مختلف بدن دیده میشود، اما در نواحی مانند صورت، دست، بازو و پشت زانو شایعتر است. در این شرایط خشکی پوست بهاندازهای شدت مییابد که ترکخوردگی بهوضوح روی سطح پوست قابلمشاهده است. برخی از نشانههای اگزمای پوستی عبارت هستند از: پوستهپوسته شدن، تاول و خارش شدید.
3- پسوریازیس
پسوریازیس وعی اختلال عملکرد سیستم ایمنی است که باعث میشود سلولهای پوست خیلی سریع رشد کنند؛ اما با تشکیل سلولهای اضافی، فرآیند پوستهپوسته شدن هم آغاز میشود.
4- دیابت نوروپاتی
پاشنههای ترکخورده یک عارضه شایع دیابت نوع 1 و نوع 2 است. این بیماری میتواند منجر به نوروپاتی دیابتی یا آسیب عصبی ناشی از دیابت شود. در این بیماری، اعصاب بدن قادر به کنترل رطوبت پوست نبوده و خشکی و ترکخوردگی ایجاد میشود. خصوصاً روی پاها. علائم دیگر نوروپاتی دیابتی عبارتاند از: بیحسی در پا یا دست، درد در پا یا دست و ضعف مچ پا.
5- تغییرات هورمونی
برخی از ترک های پوستی به دلیل خشکی و از بین رفتن رطوبت پوست ایجاد نمی شوند. این نوع ترکها که معمولاً به دلیل کشیده شدن پوست و تغییرات هورمونی ایجاد میشوند. به دلیل تفاوت در نوع ساختار و دلیل شکلگیری این نوع ترک، نام استریا و یا استرچ مارک برای آنها انتخابشده است.
6- کورتیکواستروئید
کورتیکواستروئیدها (Corticosteroids) گروهی از داروهایی هستند که برای کاهش التهاب و التیام بافتها به کار میروند. استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئید بر روی پوست نیز می تواند علت ایجاد ترک پوستی باشد. اگر به بیماری کوشینگ یا سندرم مارفان مبتلا هستید، ممکن است علائم کشش را مشاهده کنید.
در برخی موارد، ممکن است پزشکان از کورتیکواستروئیدها برای درمان بیماریهای پوستی مانند اگزما، پسوریازیس و آکنه استفاده کنند. با این حال، استفاده طولانی مدت از این داروها میتواند به کاهش الاستیسیته پوست منجر شود و در نتیجه باعث تشکیل ترک پوستی شود.
برخی دیگر از علت های ترک خوردن پوست بدن
جهش های رشدی که در دوران بلوغ اتفاق می افتد
بارداری
تغییر وزن ناگهانی (کاهش یا افزایش سریع وزن)
تمرین با وزنه، زمانی که رشد عضلانی سریع دارید
علت خارش ترک های پوستی
خشکی پوست، تغییرات هورمون دوران بارداری یا درمان هورمونی، التهابات پوستی، عوامل زیستی مانند باکتریها و قارچها، حساسیت به مواد شیمیایی، عوامل محیطی یا غذاهای خاص، برخی مواد مانند پوشاک نامناسب، مواد شوینده یا مواد شیمیایی و… میتوانند باعث تحریک و التهاب پوست شود و باشند. برای کاهش خارش ترکهای پوستی میتوانید از روشهایی مانند استفاده از مرطوبکنندهها، استفاده از کرمها و لوسیونهای ضد التهاب، استفاده از روشهای آرامش بخش مانند ماساژ و و استفاده از داروها و محصولات ضدخارش استفاده کنید.
علت ترک خوردن قسمت های مختلف بدن به تفکیک + راه حل ها
علاوه بر ژنتیک، سن، نوع پوست و عدم مراقبت مناسب از پوست که ممکن است علت پاره شدن پوست بدن باشند، ما در این قسمت سعی کرده ایم دلایلی که باعث می شود نواحی مختلف بدن دچار ترک پوستی شوند را به تفکیک توضیح دهیم.
علت ترک خوردن پشت کمر و بدن
ترک خوردن پشت کمر و بدن معمولاً به دلیل تغییرات ناگهانی در وزن بدن و کشیدگی شدید الیاف پوست در این مناطق رخ میدهد. الیاف پوست در این قسمتها کشیده میشوند و به دلیل کاهش الاستیسیته پوست، شکسته میشوند که نتیجه آن تشکیل ترکهای پوستی میباشد. برای کاهش خطر ترک خوردن پوست در این مناطق، حفظ وزن سالم، استفاده از مرطوب کنندهها، و مراقبت مناسب از پوست با استفاده از روشهایی مانند ماساژ و استفاده از روغنها میتوانند مفید باشند.
علت ترک های پوستی قرمز در نوجوانان
ترکهای پوستی قرمز در نوجوانان معمولاً به علت تمدید ناگهانی و سریع پوست در دوران رشد و تغییرات هورمونی رخ میدهند. در این دوره، نوجوانان تجربه رشد سریع در قامت و وزن بدن خود را میکنند که باعث کشیدگی و کشش پوست در مناطق مختلف میشود. تغییرات هورمونی، به ویژه افزایش هورمونهای جنسی در این دوره، نیز میتواند به کاهش الاستیسیته پوست و ایجاد ترکهای قرمز منجر شود.
ترکهای قرمز ممکن است در طول زمان به رنگ سفید تبدیل شوند، اما ترکهای اولیه قرمز رنگ نیز میتوانند بر روی پوست باقی بمانند. برای کاهش خطر ترک خوردن پوست در نوجوانان، مراقبت مناسب از پوست، استفاده از مرطوب کنندهها و اجتناب از تمرینات ورزشی سنگین میتواند مفید باشد.
علت ترک های قرمز روی شکم
ترک شکم معمولاً به دلیل تمدید ناگهانی و سریع پوست در قسمت شکم در اثر تغییرات وزن بدن رخ میدهد. بارداری و تمرینات ورزشی شدید ممکن است باعث کشیدگی و کشش پوست در منطقه شکم شوند. در این فرایند، الاستیسیته پوست کاهش مییابد و الیاف پوستی در این ناحیه شکسته میشوند، که نتیجه آن تشکیل ترکهای پوستی در شکم است.
برای کاهش خطر ترک شکم، حفظ وزن سالم، استفاده از مرطوب کنندهها و روشهای مراقبت از پوست، مانند ماساژ و استفاده از روغنها، میتواند مفید باشد. همچنین، مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C و آنتیاکسیدانها نیز میتواند به بهبود سلامتی پوست و کاهش خطر ترک شکم کمک کند. علت ترک خوردن کشاله ران پا، علت ترک باسن نیز معمولاً به دلیل تمدید ناگهانی و کشیدگی شدید الیاف پوست در این نواحی یه رخ میدهد.
علت قرمز شدن ناگهانی پوست شکم
قرمز شدن ناگهانی پوست شکم میتواند به عواملی مانند التهاب پوست ناشی از عفونت، آسیب فیزیکی، حساسیت پوستی یا تماس با مواد آلرژنی ، حساسیت پوستی نسبت به مواد شیمیایی، غذاها یا آلرژنها، حساسیت دارویی، تغییرات هورمونی، عوامل محیطی مانند تماس مستقیم با آفتاب، تماس با مواد شیمیایی تحریککننده، تغییر دما یا رطوبت محیط میتوانند باعث قرمزی ناگهانی پوست شکم شوند. در صورتی که قرمزی پوست شکم همراه با علائم دیگر نظیر درد، خارش، تورم، تغییر شکل پوست یا علائم دیگر همراه باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق را تشخیص داده و درمان مناسب را توصیه کند.
نحوه جلوگیری از ترک شکم در بارداری چگونه است؟
استفاده از مرطوب کنندهها و روغنهای طبیعی مانند روغن آرگان، روغن زیتون یا… میتواند به حفظ انعطاف و الاستیسیته پوست کمک کند.
ماساژ هفتگی با استفاده از مرطوب کننده یا روغن میتواند به بهبود جریان خون و انعطاف پوست کمک کند.
مصرف مواد غذایی سالم و غنی از ویتامین C و E، پروتئین، روغنهای اسیدهای چرب ضروری و آب برای حفظ سلامت پوست بسیار مهم است.
افزایش وزن بیش از حد در دوران بارداری ممکن است بر روی پوست شکم تأثیر منفی داشته باشد. کنترل وزن و حفظ افزایش وزن به صورت تدریجی و مطمئن میتواند از ترکهای پوستی جلوگیری کند.
علت ترک خوردن دست و پا
علاوه بر موارد فوق، فعالیتهای روزمره، تمرینات ورزشی شدید، تغییرات وزن بدن و حمل و نقل اشیا سنگین میتوانند عواملی باشند که ترک خوردن پوست دست و پا را تسریع میکنند. برای درمان ترک دست یا کاهش خطر ترک خوردن دست و پا، علاوه بر مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C و آنتیاکسیدانها، استفاده از مرطوب کنندهها، محافظت از پوست در برابر آسیبهای خارجی، مانند استفاده از دستکشها و کفشهای مناسب، و مراقبت مناسب از پوست، مانند ماساژ و استفاده از روغنها، توصیه میشود.
علت رگه رگه شدن پوست
رگهرگه شدن پوست معمولاً به علت افزایش ظاهر عروق و رگها در زیر پوست است. عوامل مختلفی میتوانند به رگهرگه شدن پوست منجر شوند. از جمله:
وراثت: برخی افراد به دلیل وراثت، رگهرگه شدن پوست را تجربه میکنند.
پیری: با پیر شدن، پوست کلاژن و الاستین خود را از دست میدهد که میتواند باعث رقیق شدن و شفافیت پوست شود و رگها و عروق بیشتری مشهود شوند.
عوامل خارجی: عوامل مثل افتاب، سیگاری، آلکل و استفاده از مواد مخدر میتوانند منجر به توسعه رگها و رگهرگه شدن پوست شوند.
تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی، مانند در دوران بارداری، دوران پیش از وقوع پریود، و دوران یائسگی، میتوانند باعث توسعه رگها و رگهرگه شدن پوست شوند.
ضعف عروق: ضعف عروق میتواند باعث بروز رگهرگه شدن پوست شود. عواملی مانند فشار خون بالا، دیابت و برخی بیماریهای عروقی میتوانند عروق را ضعیف کرده و رگهرگه شدن پوست را تسریع کنند.
علت چرب شدن پوست کمر
علت چرب شدن پوست کمر ممکن است به عوامل زیر برگردد:
فعالیت بیش از حد غدد چربی: غدد چربی در پوست کمر چربی را ترشح میکنند. اگر غدد چربی بیش از حد فعال باشند، میزان چربی در پوست افزایش مییابد و باعث چرب شدن پوست کمر میشود.
تولید چربی بیش از حد: برخی افراد ممکن است به علت عوامل ژنتیکی یا هورمونی تولید چربی بیش از حدی در پوست کمر داشته باشند، که باعث چرب شدن آن میشود.
تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی ممکن است تأثیری در چرب شدن پوست کمر داشته باشند. برخی عوامل مانند تغییرات در دوره قاعدگی، بارداری، مصرف برخی داروها یا بیماریهای هورمونی میتوانند باعث افزایش تولید چربی و چرب شدن پوست کمر شوند.
عوامل محیطی: عوامل محیطی مانند تماس مداوم با چربیها، استفاده از محصولات ناسالم برای پوست، استفاده از لوازم آرایشی ناسالم و نقص در مراقبت مناسب از پوست میتوانند به چرب شدن پوست کمر منجر شوند.
درمان ترک پوستی | چگونه ترک های پوستی را از بین ببریم؟
به نظر شما آیا ترک پوستی درمان دارد؟ بهترین روش از بین بردن ترک های پوستی شامل روشهای پزشکی، خانگی و طب سنتی است که در ادامه به توضیح مختصری از هر روش میپردازیم.
درمان ترک پوستی به روش پزشکیآیا ترک های پوستی قابل درمان است؟ باید بگوییم که بله، راه های درمان ترک پوستی و از بین بردن ترک های پوستی به روش پزشکی شامل 6 روش اصولی است:
لایه برداری پوست
یکراه ساده برای درمان ترک های قرمز روی پوست به روش پزشکی توسط تراشیدن یا لایهبرداری پوست است. در این روش سلولهای مرده پوست جدا میشوند و رشد سلولهای جدید رخ میدهد. لایهبردارهای شیمیایی نیز اثر مشابهی دارند و با جدا کردن لایه مرده سطح پوست رشد و ترمیم پوست جدید را سرعت میبخشند. البته استفاده زیاد از این موارد ممکن است سبب خشکی پوست شود بنابراین کرم مرطوبکننده مناسب را بهطور مستمر استفاده نمایید.
درمان های موضعی
استفاده از کرمهای موضعی و پمادها نیز از راههای ارزان کاهش ظاهر ترک پوستی است. این درمان باید بهطور منظم و پیاپی و طولانیمدت انجام شود تا اثرگذار واقع شود. در درمان ترک های بدن با کرمها، کاملاً ترکها از بین نمیرود اما تا حد زیادی از ظاهر آن کاسته میشود. پیش از استفاده از کرم و پمادها با دکترتان مشورت نمایید.
میکرودرمی
این درمان کم تهاجمی برای کاهش ظاهر ترک پوستی مناسب است. این درمان نیاز به بیش از یک جلسه مراجعه به پزشک دارد و با توجه به نوع ترک پوستی و عمر و گستردگی آن تعداد نوبتها توسط پزشک تعیین میشود. در این درمان لایه اپیدرم و رویی پوست هدف قرار داده میشود و درنتیجه آن پوست کلاژن ترشح میکند و پوست سفت و کشیده میشود.
در این درمان سلولهای مرده از پوست جدا میشوند و پس از چند جلسه کاهش ظاهر ترک پوستی بهوضوح قابلمشاهده خواهد بود. در حین این درمان ممکن است پوستتان خشک شود و به علت تراشیده شدن، پوست دچار قرمزی شود ولی طی ۲۴ ساعت پوست شروع به ترمیم میکند و این علائم از بین میروند.
میکرونیدلینگ
برای رفع ترک های پوستی می توانید میکرونیدلینگ کنید میکرونیدلینگ، لایه درمیش پوست را هدف قرار میدهد که لایه میانی پوست و محل ایجاد ترک پوستی است. در طی این درمان با سوزنهای ریزی که در سر یک دستگاه (درمارول) متصل شدهاند سطح پوست را سوراخ میکنند تا کلاژن ترشح شود. این سوزنها میکروسکوپی هستند و موجب خونریزی نمیشوند و فقط سبب قرمزی پوست میشوند.
این درمان ظاهر پوست را بهتر و ترکهای پوستی را کاهش میدهد. برای درمان بهتر و کامل به بیش از یک جلسه بافاصلههای یکماهه نیاز دارید. اگر کمبود کلسیم دارید به شما پیشنهاد می کنیم مقاله علائم کمبود کلسیم را مطالعه کنید.
لیزردرمانی
لیزر درمانی یک درمان معمول برای ترکهای پوستی است. در این روش لیزرها به پوست نفوذ میکند و باعث بازسازی میشوند. این روش با تحریک بافتهای اطراف ترکهای پوستی سبب سرعت بهبود آنها میشوند. لیزرتراپی سبب تحریک ملانین که رنگدانه پوست نیز هست در محل لیزر درمانی میشوند و سلولهای رنگدانه در ترک پوست سبب همرنگسازی آن با دیگر نقاط پوست میشوند. بااینکه این درمان مفید است ولی به بیش از یک جلسه نیاز دارد تا نتایج قابلتوجه ایجاد شود.
جراحی زیبایی
اگر درمانهای دیگر ناموفق باشند، میتوان از جراحی زیبایی بهره گرفت که این روش به نسبت گران است. جراحی ممکن است خود سبب ایجاد ترک شود ولی درمان قطعی ترک های پوستی محسوب شده و ترکهای پوستی را بهطور دائم از بین میبرد. روش ابدومینوبلاستی یک روش جراحی است که فقط برای از بین بردن ترک پوستی نیست بلکه پوست و چربی اضافی را نیز حذف میکند. بهموجب این درمان پوست کشیدهتر میشود و مستحکمتر به نظر میرسد.